پالس اکسیمتر چیست (سنجش اکسیژن خون) و چه کاربردی دارد؟

شاید تا به حال عبارت پالس اکسیمتر به گوش‌تان رسیده باشد، به ویژه که ما دوران پر تب و تاب کرونا را نیز پشت سر گذاشتیم و چیزهای زیادی در مورد سطح اکسیژن خون شنیدیم. اما پالس اکسیمتر چیست و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله همه چیز را در مورد این ابزار پزشکی و کاربردهای آن خواهیم دید. با ما همراه باشید.

دستگاه پالس اکسیمتر (سنجش اکسیژن خون) چیست؟

پالس اکسیمتر یکی از تجهیزات پزشکی بسیار پرکاربرد است، وسیله‌ای که برای اندازه گیری سطح اشباع اکسیژن خون به کار می‌رود. تستی که به کمک این دستگاه انجام می‌شود پالس اکسیمتری (اکسیژن سنجی) نام دارد و می‌تواند به سرعت حتی کوچک‌ترین تغییرات را در سطح اکسیژن خون تشخیص دهد.

به طور کلی هدف از انجام تست اکسیژن سنجی این است که بدانیم آیا خون، اکسیژن را به اندام‌های دور از قلب، مانند دست‌ها و پاها به اندازه کافی می‌رساند یا نه. متخصصان پزشکی اغلب از پالس اکسیمر، که یک دستگاه گیره مانند کوچک است و به قسمتی از بدن ( معمولاً انگشت) می‌چسبد، در مراقبت‌های ویژه مانند اتاق‌های اورژانس یا بیمارستان‌ها استفاده می‌کنند.

برخی از پزشکان، به عنوان مثال متخصصان ریه، ممکن است این ابزار پزشکی کوچک را در مطب استفاده کنند. همچنین می‌توان از آن برای کنترل شرایط بیمار، قبل یا بعد از ورزش درمانی و همینطور در حین انجام این درمان استفاده کرد. حتی می‌توانید یکی از این وسیله در خانه داشته باشید!

موارد استفاده از پالس اکسیمتر چیست؟

به طور خلاصه هدف پزشک از انجام اکسیژن سنجی این است که ببیند آیا خون شما به اندازه کافی اکسیژن دارد یا نه. متخصصان ممکن است از این دستگاه برای نظارت بر سلامت افرادی استفاده کنند که مبتلا به اختلالات و بیماری‌های تاثیرگذار بر سطح خون هستند؛ به خصوص زمانی که این افراد در بیمارستان بستری شده باشند. برخی از اختلالاتی که بر سطح خون بیمار تاثیر می‌گذارند، عبارتند از:

• بیماری مزمن انسداد ریه (COPD)
• آسم
• ذات الریه
• سرطان ریه
• کم خونی
• حمله قلبی یا نارسایی قلبی
• بیماری قلبی مادرزادی

دلایل زیادی برای استفاده از اکسیژن سنج توسط پزشکان وجود دارد، از جمله:

• به منظور ارزیابی سطح عملکرد یک داروی جدید که برای ریه تجویز شده
• برای بررسی اینکه آیا بیمار برای تنفس نیاز به کمک دارد یا خیر
• به جهت ارزیابی سطح اثرگذاری ونتیلاتور
• به منظور نظارت بر سطح اکسیژن خون در طول انجام عمل جراحی یا بعد از آن که بیمار نیاز به داروی آرام بخش دارد
• برای بررسی اینکه آیا بیمار به اکسیژن درمانی نیاز دارد یا خیر
• برای تعیین اینکه اکسیژن درمانی چقدر تاثیر داشته است، به ویژه زمانی که به عنوان یک درمان جدید برای بیمار انجام می‌شود
• به منظور ارزیابی توانایی فرد برای تحمل افزایش فعالیت بدنی
• برای بررسی اینکه آیا فردی در حین خواب به طور لحظه ای نفس نمی‌کشد (مثلا برای افرادی که به آپنه خواب مبتلا هستند)

نحوه استفاده از پالس اکسیمتر (سنجش اکسیژن خون)

اکسیژن سنجی ممکن است هم برای بیمار نیازمند بستری و هم برای افرادی که درمان سرپایی نیاز دارند مفید باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که یک پالس اکسیمتر برای استفاده خانگی خود داشته باشید
برای استفاده از این دستگاه، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. نباید روی ناخن‌تان لاک یا در انگشت‌تان انگشتر داشته باشید.
2. اگر دستگاه را به دست‌تان وصل می‌کنید، مطمئن شوید که گرم و ریلکس باشد.
3. می‌توانید دستگاه را روی انگشت دست، لاله گوش یا انگشت پا قرار دهید.
4. اکسی متر را تا زمانی که لازم است روشن نگه دارید تا بتوانید نبض و درصد اشباع اکسیژن خود را به درستی به دست آورید.
5. پس از پایان تست، دستگاه را جدا کنید.

شیوه کار این دستگاه به این ترتیب است که، پرتوهای کوچکی از نور وارد خون در ناحیه انگشت می‌شوند و سطح اکسیژن را اندازه گیری می‌کنند. پالس اکسی متر می‌تواند سطح اشباع اکسیژن و همینطور ضربان قلب را نشان دهد.

نتیجه به دست آمده از پالس اکسیمتر چه معنایی دارد؟

تست اکسیژن سنجی در واقع یک برآورد از سطح اکسیژن خون ارائه می‌دهد، اما معمولا دقت قابل قبولی دارد. این امر به خصوص در صورت به کار بردن دستگاه‌هایی که کیفیت بالایی دارند و در اکثر مطب‌ها یا بیمارستان‌ها یافت می‌شوند صادق است. با استفاده از اکسی متر باکیفیت، پزشک به نتایج دقیق‌تری دست خواهد یافت.

نرمال بودن سطح اشباع اکسیژن خون برای سالم نگه داشتن سلول‌های بدن ضرورت دارد. سطح اشباع اکسیژن طبیعی برای افراد سالم باید بین 95٪ تا 100٪ باشد. رقم زیر 95٪ (90.1٪ -94.9٪) غیر طبیعی در نظر گرفته می‌شود و احتیاط لازم است. گفته می شود بیمارانی که میزان اکسیژن خون آنها کمتر از 90٪ است، دچار هیپوکسمی یا نارسایی تنفسی هستند.
بیمارانی که سطح اشباع اکسیژن آنها کمتر از 85% باشد، به شدت هیپوکسمی خواهند بود. این بیماران به احتمال زیاد به یک منبع اکسیژن خارجی نیاز دارند.

توجه داشته باشید که سطوح اشباع اکسیژن برای افراد در ارتفاعات بالاتر می تواند کمی کمتر باشد.

بهترین برندهای پالس اکسیمتر

برخی از بهترین برندهای پالس اکسیمتر برندهای چویس مد، جیزیکی، فینگرتیپ، یانکر هستند. هر کدام از این برندها انواع با کیفیتی از این دستگاه را تولید و روانه بازار کرده اند. نمونه‌هایی از اکسیژن‌سنج‌های این برندها به قرار زیر هستند:

• پالس اکسیمتر انگشتی چویسمد Choicemmed مدل CN356
• پالس اکسیمتر جیزیکی مدل 303 Jziki
• پالس اکسیمتر فینگرتیپ FINGERTIP
• پالس اکسیمتر یانکر مدل YK-80A

کلام پایانی
در این مطلب دیدیم که پالس اکسیمتر چیست و چه کاربردی دارد. بد نیست بدانید اکسیژن سنجی که به وسیله ابزار کوچکی به نام پالس اکسیمتر انجام می‌شود یک آزمایش فوری، غیرتهاجمی ‌و بدون هرگونه دردی است. در واقع این ابزار پزشکی کوچک، اطلاعات بسیار مفیدی به پزشک می‌دهد تا بر اساس آن بتواند بهترین تجویز را برای بیمار خود داشته باشد. برای خرید دستگاه پالس اکسیمتر از سایت نوین مدیکال، کالای مد نظرتان را انتخاب و به سبد خریدتان اضافه کنید، همچنین به ویژگی های محصول در حین  خرید دقت داشته باشید.